Etalagebenen ofwel claudicatio intermittens zijn benamingen voor symptomatisch perifeer arterieel vaatlijden. Hierbij voeren de slagaders in de benen te weinig zuurstof aan voor de spieren die je gebruikt bij het lopen. Dit komt, omdat deze slagaderen vernauwd zijn (dit noemt met een stenose), veroorzaakt door slagaderverkalking (atherosclerose).
Op de plaats van de stenose kan minder bloed passeren. Door de beschadiging van het bloedvat en de trage stroomsnelheid van het bloed kunnen bij zo’n vernauwing gemakkelijk stolsels vormen. Zo’n stolsel kan een bloedvat uiteindelijk geheel afsluiten, dit heet een occlusie. Bij inspanning van de beenspieren (lopen, rennen, traplopen) neemt de vraag naar zuurstofrijk bloed toe. Heeft u vernauwingen in de slagaders? Dan komt er te weinig bloed met zuurstof bij de spieren. Er ontstaat een zuurstoftekort in de spieren. Het zuurstoftekort veroorzaakt de pijn in uw been. Met rust verdwijnt de pijn weer.
Waarom heet het eigenlijk etalagebenen? Deze term is bedacht, omdat patiënten zich een houding willen geven wanneer zij noodgedwongen moeten rusten tijdens het wandelen. Zodra er tijdens het wandelen, pijn ontstaat en ze door pijn niet meer heen kunnen lopen, gaan ze bijvoorbeeld in de etalage van een winkel staan te kijken.
Fysiotherapie bij Claudicatio Intermittens bij Fysio Roode in Berghem. Eindelijk geen pijnlijke benen meer tijdens een wandeling!
Wat zijn de klachten?
De belangrijkste klacht bij een vernauwing van de beenslagaders, is pijn tijdens het lopen en verder lopen lijkt niet mogelijk. Na even rusten verdwijnt de pijn weer.
De pijn zit meestal in de kuit, maar soms ook in de bovenbenen of de bilspieren. Dit is afhankelijk van de plaats van de vernauwing. Hoe ernstiger de vernauwing, hoe sneller de problemen optreden. Sommige mensen hebben alleen last na een flink eind lopen, anderen al na enkele meters of hebben de klachten al in rust.
Andere klachten die wijzen op een slechte doorbloeding van de benen zijn:
- koude voeten
- verdwijnen van haargroei op voeten en tenen
- verdwijnen van de onderhuidse vetlaag in de benen
- langzamere groei van de nagels
- verdikking van de teennagels (kalknagels)
- het gevoel in de benen verminderd of verdwijnt
Bij kleine vernauwingen merkt u niets. De menselijke slagaders zijn in staat om kleine vernauwingen op te vangen. Pas bij meer dan 70% vernauwing ervaart de patiënt klachten.
Soms zijn er klachten in rust. Met name als het bloedvat afgesloten is of als er in de buurt nog een afsluiting zit. Dan komt de zuurstofvoorziening van de benen in het gedrang. Dit noemt men rustpijn.
Men spreek van nachtpijn als de pijn ’s nachts optreedt. Dit ontstaat, omdat de bloedruk tijdens het slapen daalt. Daardoor wordt er minder bloed door de aderen gepompt met als resultaat, dat er pijn ontstaat meestal in de tenen of voeten. Vaak leggen die patiënten hun benen uit het bed zodat het bloed weer naar de voeten stroomt of gaan een stukje lopen ter verlichting van de pijn.
Diagnose van etalagebenen:
Om te kunnen starten met de behandeling moet de arts de diagnose vaststellen en het stadium beoordelen. Claudicatio Intermittens wordt verdeeld in meerdere stadiums, namelijk 1 t/m 4. Stadium 1 is het minst erg. Stadium 4 het ergst. De arts beoordeeld en bepaald in welk stadium je zit. De arts doe teen lichamelijk onderzoek door beide benen met elkaar te vergelijken. Er wordt gekeken/gevoeld naar:
- kleurverschillen/kleurveranderingen
- temperatuurverschillen
- pulsaties van de voetslagader
- nagelgroei/beharing
Ook meet hij de bloeddruk op van de enkels en de bovenarmen. Zo wordt de EAI bepaald. (Enkel-Arm-index). Soms wordt er een looptest afgenomen worden op de lopende band, maar dat is bij de artsen niet gebruikelijk.
Behandeling van etalagebenen
Vaak zie je dat je doordat je veel pijn hebt tijdens lopen en minder vaak en minder ver loopt, je op een verkeerde manier gaat lopen. Looptraining onder begeleiding van een fysiotherapeut verbetert de looptechniek. Een betere looptechniek zorgt voor een afname van het zuurstofverbruik en draagt daarmee weer bij aan het verminderen van de pijnklachten. Uw fysiotherapeut neemt enkele vragenlijst af en een loopbandtest om uw voortgang te registeren.
Op basis van de resultaten van de looptest en uw klachtenpatroon stelt de therapeut samen met u een persoonlijk trainingsschema op. De behandeling bestaat uit het vergroten van de (pijnvrije) loopafstand, verbeteren van conditie en kracht. Advies en begeleiding in stoppen met roken (indien nodig) en aanpassen van de leefstijl. Het is belangrijk om “Samen met de client” te werken aan herstel en dat dit blijvend van aard is.
Het trainingsschema bestaat dus niet alleen uit lopen, maar ook uit fietsen, spierversterkende oefeningen, cardio/conditie-training en indien nodig aanpassing van het looppatroon. De begeleiding wordt langzaam afgebouwd en je gaat zelfstandig trainen. Voor het behoud van het behaalde resultaat is het uitermate belangrijk om dit trainingsschema dagelijks te onderhouden en een gezonde leefstijl te ontwikkelen.
Het is belangrijk dat je het lopen blijft volhouden, neem de beslissing om de rest van uw leven structureel tijd in te ruimen voor looptraining.
Want: lopen leidt in de meeste gevallen tot betere resultaten op lange termijn dan dotteren.
Geadviseerd wordt om looptraining onder begeleiding van een gespecialiseerde fysiotherapeut te doen voor het beste resultaat. Marlene is specialist op dit gebied en begeleidt u met passie en enthousiasme. Zij is vanaf het begin (2009) lid van het netwerk voor Claudicatio Intermittens (CI). In eerste instantie regionaal netwerk Den Bosch en later van het landelijke Claudicationet.
Vergoeding door de zorgverzekeraar
De diagnose CI Fontaine 2b wordt tegenwoordig, op verwijzing van de huisarts en specialist, vergoed uit de basisverzekering voor 37 keer gedurende van een periode van 1 jaar. Dit betekent dat je geen gebruik hoeft te maken van je aanvullende verzekering om dit traject te doorlopen. Let op!: Het gaat wel ten koste van je eigen risco, als deze dat jaar nog niet voor andere zaken is verbruikt.